გარემოს დაცვა და მდგრადი განვითარება

რამდენად რთულია ორგანული მეურნეობის წარმოება საქართველოში, რა ბარიერებს აწყდებიან ფერმერები და როგორ ვითარდება ეს სფერო ქვეყანაში? სტატიაში მიმოხილულია, როგორ დაიწყო ბიოპროდუქციის წარმოების ისტორია საქართველოში, რა გზას გადიან მეურნეები სერტიფიცირებამდე, ვისთვის არის ის ხელმისაწვდომი და როგორია ეკოლოგიურად სუფთა საკვების წარმოების პროცესი. 

საქართველოს სოფლები სიღარიბით, ბიომრავალფეროვნების კლებით და მცირე ზომის, დაბალპროდუქტიული ფერმებით ხასიათდება, რომლებიც იძულებულები არიან ინდუსტრიალიზაციასა და პესტიციდების მზარდი რაოდენობით გამოყენებაზე იფიქრონ.  „ეკოსოფელი საქართველო“, ერთგვარი „ცოცხალი ლაბორატორიაა“, რომელიც იკვლევს, თუ როგორ შეუძლია თემზე დაფუძნებულ, რეგენერაციულ და ორგანულ სოფლის მეურნეობას იყოს რეალური ალტერნატივა – გააცოცხლოს სოფელი, აღადგინოს ნიადაგი და ბიომრავალფეროვნება და შექმნას სამართლიანი და მდგრადი ეკონომიკური მოდელები. ორგანული სოფლის მეურნეობა ხელს უწყობს მცირე ფერმერობას, არ იყენებს აგროქიმიკატებს და ზრდის კლიმატის მიმართ მედეგობას.

მალნუტრიცია – იგივე არასრულფასოვანი კვება, ყოველწლიურად მილიონობით ადამიანს უქმნის ჯანმრთელობის სერიოზულ და ხშირად სიცოცხლისთვის საშიშ პრობლემებს. საკითხი განსაკუთრებით მწვავედ დგას ღარიბ ქვეყნებში, სადაც მატერიალური სიდუხჭირე დამატებით სირთულეებს ქმნის არასათანადო ინფორმირებულობასთან ერთად. საქართველოც, ცხადია, ამ რიცხვშია და ამ ყველაფერს ქვეყანაში სწრაფი კვების ობიექტების პოპულარობის ზრდაც ემატება, განსაკუთრებით მოზარდებში. მაშინ, როცა სწორედ ისინი არიან ერთ-ერთი მთავარი რისკჯგუფი. 

საქართველო ცხოველური ცილების ეროვნული მოხმარების დაახლოებით ნახევარს აკმაყოფილებს, დარჩენილი ნაწილი შემოაქვს. დამოუკიდებლობის მოპოვებისა და ეკონომიკური ტრანზიციის პერიოდში, ორგანიზებული, მსხვილი საბჭოთა ფერმები დაიშალა. ფერმების მართვის ინფრასტრუქტურა, ცოდნა, პრაქტიკა და სისტემური ვეტერინარული კონტროლი დაიკარგა. სფერო კი წვრილი, არაორგანიზებული, ღარიბი და ტექნიკურად გაუმართავი ფერმერების ამარა დარჩა. 

ქართული ენდემური ხორბლისგან გამომცხვარი პური ექვსჯერ ძვირია, ვიდრე რუსული. რთულ სოციალურ პირობების პირობებშიც კი, ენდემური ხორბლის პურის შესაძენად მნიშვნელოვანი არგუმენტი არსებობს: 2-3 ნაჭრის კვებითი ღირებულება უფრო მაღალია, ვიდრე რუსული ფქვილისგან დამზადებული ერთი მთლიანი ბატონის.

საქართველო მდიდარია სასურსათო ტრადიციებით, ენდემური ჯიშებითა და კულინარიული მემკვიდრეობით, თუმცა ყოველდღიურ საკვებზე ქვეყანა თითქმის სრულად იმპორტზეა დამოკიდებული. ხორბლიდან ბოსტნეულამდე, რძიდან ხორცამდე – რა საფრთხეებს ქმნის ეს დამოკიდებულება სურსათის უვნებლობისთვის, ეკონომიკური უსაფრთხოებისა და პოლიტიკური დამოუკიდებლობისთვის? და რეალურად, სად გადის თვითკმარობისკენ მიმავალი გზა დამოუკიდებელ საქართველოში?

"ქლაიმათ ბეიზიქსის" მიერ ორგანიზებული ონლაინ დისკუსია მიზნად ისახავდა COP26-ის შედეგების შეჯამებას და ასევე თუ რა გავლენას მოახდენს კონფერენციაზე მიღებული გადაწყვეტილებები საქართველოზე.

საქართველოს მოსახლეობა თანხმდება, რომ გარემოზე ზრუნვა მნიშვნელოვანია. მაშინ როდესაც მოქალაქეების 98%-ისთვის ქვეყნის ეკოლოგიური მდგომარეობა არსებითი საკითხია, ხელისუფლებისთვის გარემოზე ორიენტირებული პოლიტიკა პრიორიტეტად ვერ იქცა.

ეს სტატია განიხილავს მწვანე შეთანხმების ძირითად არსს, მის იმპლემენტაციასთან დაკავშირებულ გამოწვევებს და მის გავლენას აღმოსავლეთ პარტნიორობის მომავალზე, განსაკუთრებით საქართველოზე.