პროექტები და ღონისძიებები კონფლიქტების ტრანსფორმაციაზე

(დასრულებული პროექტი) 2019 წლის მარტიდან ჰაინრიჰ ბიოლის ფონდის თბილისის ოფისი მხარს უჭერს ახალ პროექტს, რომელიც გულისხმობს საქართველოს ოთხ რეგიონულ უნივერსიტეტში სამუშაო შეხვედრების ჩატარებას კონფლიქტების ტრანსფორმაციასა და მშვიდობის მშენებლობის საკითხებზე. 

(მიმდინარე პროექტი) ჰაინრიჰ ბიოლის ფონდის თბილისის ოფისი აგრძელებს თანამშრომლობას ნეტგაზეთთან პროექტის ფაგრლებში "სამხრეთ კავკასიის ამბები და ისტორიები". 

ჰუბერტ ქნირში, გერმანიის ფედერაციული რესპუბლიკის საგანგებო და სრულუფლებიანი ელჩი საქართველოში კითხულობს მოხსენებას თემაზე "გერმანია და რეგიონული კონფლიქტები საქართველოში", სალექციო კურსისთვის "ომი და მშვიდობა".

რუსეთის ჰიბრიდული ომი, რომელიც სამხედრო მოქმედებების გარდა პოლიტიკურ, საინფორმაციო, ეკონომიკურ და სხვა არასამხედრო მეთოდების გამოყენებას გულისხმობს.

არსებობს ხუთი პოტენციური გადაწყვეტა იმ პრობლემის, რომელიც უკავშირდება უკრაინის, საქართველოს, მოლდოვის და აზერბაიჯანის არსებულ მდებარეობას უსაფრთხოებისა და პოლიტიკური თვალსაზრისით დისტანციურ ადგილას.

თომას დე ვაალი თავის საჯარო ლექციაში აანალიზებს თუ როგორ შეიცვალა აფხაზეთსა და სამხრეთ ოსეთში კონფლიქტები წლების განმავლობაში

იმედისმომცემი ამ ექვსი სცენარიდან არცერთია. პირველი, ანუ დღევანდელი ნაცრისფერი ზონის გახანგრძლივება, ყველაზე მოსალოდნელი სცენარია - თანაც დიდი უპირატესობით.  

ანგარიშის მთავარი თემაა მსგავს დე ფაქტო ქვეყნებში, კერძოდ კი, აფხაზეთში, დნესტრისპირეთსა და ჩრდილოეთ კვიპროსში საერთაშორისო ჩართულობის წინაშე არსებული გამოწვევები. 

ანთროპოლოგ ფლორიან მიულფრიდის ლექცია, "უნდობლობის მომენტები სამხრეთ კავკასიაში".

აფხაზეთში დროის ნდობაც კი არ შეიძლება. ტელეფონებზე და კომპიუტერებზე საათი ერთი საათით წინაა მექანიკურ საათებთან შედარებით. ინტერნეტი აფხაზებს დროის ვადაგასულ სარტყელში... აბრუნებს.

წარმოგიდგენთ სტატიების კრებულის „საზღვრებს მიღმა: კონფლიქტი და თანამშრომლობა სამხრეთ კავკასიაში“ მიმოხილვას.

პროექტი „სამხრეთ კავკასიის ამბები“ მიზნად ისახავს ქართულენოვანი აუდიტორიისთვის სამხრეთ კავკასიის რეგიონში მიმდინარე მოვლენების შესახებ ინფორმაციის მიწოდებას ახალი ამბების, ანალიტიკური სტატიების, ინტერვიუების და ფოტორეპორტაჟების გამოქვეყნების გზით.

ჰაინრიჰ ბიოლის ფონდის სამხრეთ კავკასიის რეგიონული ბიურო გთავაზობთ 2017 წლისთვის საპროექტო განაცხადების კონკურსის პირველ შედეგებს.

2016 წლის 16 მარტს ჰაინრიჰ ბიოლის ფონდმა უმასპინძლა საჯარო დისკუსკუსიას თემაზე "ეუთო საქართველოს მშვიდობიანი და დემოკრატიული განვითარებისთვის". დისკუსიის მომხსენებლები იყვნენ ბეტინა კადენბახი, გერმანიის ფედერაციული რესპუბლიკის ელჩი საქართველოში, დავით დონდუა, საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილე, და სერგი კაპანაძე, საქართველოს რეფორმების ასოციაცია (GRASS).

შესაძლებელია თუ არა, რომ ევროპასთან გამარტივებულმა მისვლა-მოსვლამ, ევროკავშირთან ეტაპობრივმა დაახლოებამ აფხაზეთის საზოგადოებაში შვას კონსენსუსი, რომელიც ჩვენს საერთო სახელმწიფოებრიობას გახდის შესაძლებელს?

კავკასიის კონფლიქტები, სამწუხაროდ, ვულკანებს ჰგავს. ხანმოკლე და გამანადგურებელ ამოფრქვევებს აქ დიდი ხნით სიწყნარე და უმოქმედობა მოჰყვება ხოლმე.

2015 წლის 20 ნოემბერს ჰაინრიჰ ბიოლის ფონდმა უმასპინძლა საჯარო დისკუსიას საქართველო-სომხეთის თანამშრომლობა საპირისპირო პოლიტიკური პროექტების მიჯნაზე. გთავაზობთ დისკუსიის ვიდეოჩანაწერს.

ჰაინრიჰ ბიოლის ფონდის სამხრეთ კავკასიის რეგიონული ბიურო გთავაზობთ 2015/2016 წწ საპროექტო განაცხადების კონკურსის საბოლოო შედეგებს.

დისკუსია, სამხრეთ ოსეთის პირობითი ადმინისტრაციული ხაზის გასწვრივ ბოლო პერიოდში გახშირებული ინციდენტების, რუსეთის ჯარის მიერ მავთულხლართების გავლებისა და ე.წ. სასაზღვრო დაფების დადგმის თაობაზე გააქტიურებული მსჯელობების ფონზე წარიმართა.

(დასრულებული პროექტი) პროექტი სამხრეთ კავკასიის ამბები წარმოადგენს netgazeti.ge-სთან თანამშრომლობას და მისი მთავარი მიზანია სამხრეთ კავკასიაში მიმდინარე მოვლენების შესახებ ქართულენოვანი აუდიტორიის ინფორმირება netgazeti.ge-ს და გაზეთ “ბათუმლების” მეშვეობით.

ე.წ. ”გაყინული” სამხედრო კონფლიქტების არსებობა სამხრეთ ოსეთში, აფხაზეთსა და მთიან ყარაბაღში ძლიერ აფერხებს სამხრეთ კავკასიის ქვეყნებში თავისუფალი დემოკრატიული სამოქალაქო საზოგადოების ჩამოყალიბებას და მის სოციალურ და ეკონომიკურ განვითარებას.

(დასრულებული პროექტი) პროექტი CAUCADOC ჩეხურ ორგანიზაცია „People in Need“-თან თანამშრომლობას წარმოადგენს. პროექტი ევროკომისიის მიერ დაფინასებული ფართო პროგრამის ნაწილი იყო, რომელიც დოკუმენტური ფილმის წარმოებას უწყობდა ხელს და მთელ კავკასიას მოიცავდა 2012-14 წლებში. ჰბფ-სთან თანამშრომლობა 2013 წელს შედგა, როდესაც ფესტივალის ნაწილი ფონდის მიერ იქნა დაფინანსებული.

2012 წლის ჰაინრიჰ ბიოლის ფონდის დისკუსიები საპარლამენტო არჩევნების კონტექსტში დაიგეგმა. პროექტის ფარგლებში, ფოთსა და წყალტუბოში დევნილებისათვის გამართული რამდენიმე მრგვალი მაგიდისა და დისკუსიის საფუძველზე შემუშავდა დოკუმენტი "როგორ ხედავენ იძულებით გადაადგილებული პირები მათი პრობლემების მოგვარების გზებს?".

2012 წლის 3 და 4 ივნისს ჰაინრიჰ ბიოლის ფონდის სამხრეთ კავკასიის რეგიონალურმა ბიურომ შეხვედრები გამართა ფოთსა და წყალტუბოში. მრგვალი მაგიდა ორგანიზებული იყო ფონდის მიერ ინიცირებული პროექტის „დევნილების ჩართულობის გაძლიერება საპარლამენტო არჩევნების კონტექსტში“ ფარგლებში. პროექტის მიზანია დევნილების მიმდინარე პოლიტიკურ პროცესებში ჩართულობის გაზრდა და არჩევნებში მონაწილე პოლიტიკური პარტიების დღის წესრიგში დევნილებთან დაკავშირებული პრობლემატიკის ასახვა.

"არავითარი კომპრომისი! სიტუაციიდან ერთადერთი გამოსავალი არჩევნების შედეგების აღიარებაა. მე ათასობით ადამიანმა დამიჭირა მხარი. მე ვარ სამხრეთ ოსეთის პრეზიდენტი", - განაცხადა 62 წლის ალა ჯიოევამ თავისი მხარდამჭერების მიტინგზე, როდესაც რუსეთის პრეზიდენტის წარმომადგენელთან, სერგეი ვინოკუროვთან შეხვედრიდან გამოვიდა.

აფხაზეთის მთავრობის უდარდელი ხანა ფინიშს უახლოვდება. 2012 ბოლო წელი იქნება, რომელზეც მოსკოვის მიერ დაფინანსებული „აფხაზეთის სოციალურ-ეკონომიკური განვითარების კომპლექსური გეგმა“ გავრცელდება. 11 მილიარდიანმა ოქროს წვიმამ ფრიად გაანებივრა ადგილობრივი ელიტა.

სამხრეთ ოსეთის პრეზიდენტობის მოვალეობის შემსრულებელი ვადიმ ბროვცევი უკვე საქმეს შეუდგა. გასულ კვირას სხვადასხვა საკადრო ცვლილებები განხორციელდა. თუმცა, ბროვცევის მთავრობაში, ჯერჯერობით, ადგილი არ გამოიძებნა ოპოზიციისთვის, რომლის მხარდამჭერები უახლოეს მომავალში კვლავ გეგმავენ ცხინვალის ცენტრში მობილიზებას.

სამხრეთ ოსეთის ოპოზიცია და ხელისუფლება შეთანხმდნენ: პრეზიდენტი ედუარდ კოკოითი გადადგა, მარტში დაინიშნება ხელახალი საპრეზიდენტო არჩევნები, თანაც ოპოზიციონერ კანდიდატს ალა ჯიოევას ამ არჩევნებში მონაწილეობის უფლებას მისცემენ.

ჩახვეული მუსიკალური ფირფიტის მსგავსად, ერთსა და იმავე ნოტზე ბორძიკი ძალიან სარისკო საქმეა. რაც უნდა შესანიშნავი სიმღერა იყოს, ფირფიტების საკრავის დეფორმაციას დღესასწაულის ერთხელ და სამუდამოდ ჩაშლა შეუძლია. ადრე თუ გვიან ჩახვეული მუსიკა აუცილებლად მობეზრდება „პატეფონის“ მფლობელს. ამ დროს კი მესაკუთრე ან ფირფიტას ცვლის, ან საკრავის შეკეთებას ცდილობს.

ორი კვირის წინ აფხაზეთის პრეზიდენტმა ხელი მოაწერა ბრძანებას განათლების, შინაგან საქმეთა და სოციალური განვითარების მინისტრების დანიშვნასთან დაკავშირებით. ამ თანამდებობებზე მოვალეობის შესრულებას, შესაბამისი რიგითობით, დაურ ნაჭყებია, ოთარ ხეცია და ოლგა კოლტუკოვა შეუდგნენ.

ვიდრე ქართველ კოლეგებთან ურთიერთობას დავიწყებდი, ჩემს ცხოვრებაში აფხაზეთის მთავრობა სერიოზულად არასოდეს ჩარეულა.

მსგავს სიურპრიზს ყველაზე ნაკლებად სწორედ სამხრეთ ოსეთისგან ელოდნენ, სადაც პრორუსული განწყობები საკმაოდ მძლავრია. თუმცა, მოხდა ისე, რომ კრემლის კანდიდატს, სამხრეთ ოსეთის საგანგებო საქმეთა მინისტრს, ანატოლი ბიბილოვს მეორე ტურში ოპოზიციის კანდიდატის, განათლების ექსმინისტრის - ალა ჯიოევას დამარცხება მოუწევს. და არავინ იცის, მოახერხებს თუ არა იგი ამას.

გენპროკურატურის ინფორმაციით, ნევოლინმა აფხაზური პასპორტი უცნობი შუამავლისგან 2007 წელს შეიძინა და ამ საქმეში 300 000 რუსული რუბლი გადაიხადა. “შავ ბაზარზე” აფხაზური პასპორტის ასეთი სიძვირე იმითაა გამოწვეული, რომ ამ პასპორტის გარეშე რესპუბლიკაში უძრავ ქონებას ვერ იყიდი.

გასულ კვირას სამხრეთ ოსეთი სამოქალაქო დაპირისპირების ზღვარზე აღმოჩნდა. ცენტრალურ საარჩევნო კომისიასთან, სხვადასხვა მონაცემებით, ათასიდან ორი ათასამდე ადამიანი შეიკრიბა. ისინი პრეზიდენტობის კანდიდატის - თავისუფალ ჭიდაობაში რუსეთის ნაკრების მთავარი მწვრთნელის - ჯამბულატ თედეევის მომხრეები იყვნენ. თედეევი დღეს კოკოითის მთავარი მტერია და ოპოზიციის მხრიდან პრეზიდენტობის ნომერ პირველი კანდიდატი.

ანქვაბს პრეზიდენტის სტატუსის ოფიციალურად მორგებამდე კვირაზე ნაკლები დარჩა, თუმცა სოხუმის სამთავრობო კაბინეტებში უკვე დაიწყეს ცვლილებებისთვის მზადება.

სანატორიუმებში: "ცისკარი", "შახტიორი" და "ივერია" მცხოვრები დევნილი ოჯახები ახალ წელს თერნალის დასახლების ახალაშენებულ კორპუსებში, სუფთა და ნათელ ბინებში შეხვდებიან. იქ ჯერ არც გაზია შეყვანილი და წყალიც შეფერხებით მიეწოდებათ, მაგრამ ეს ადამიანები მაინც კმაყოფილები ჩანან. ხალხი გამოცოცხლებულია, აივნებზეა გამოფენილი.

19 ნოემბერს ფოთის ბიბლიოთეკის დარბაზში დისკუსია სახელწოდებით "განსახლების სამოქმედო გეგმით გათვალისწინებული ალტერნატიული საცხოვრებელი ფართები ფოთში" გაიმართა. დისკუსიის მომხსენებლები იყვნენ: ადამიანის უფლებათა დამცველი ლია მუხაშავრია, ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის იურისტი ნონა ქურდოვანიძე და საქველმოქმედო-ჰუმანიტარული ცენტრის "აფხაზეთი" წარმომადგენელი იაგო ფასანძე. დისკუსიას მოდერაციას ეკა ფირცხალავა უწევდა.

2011 წლის 24 სექტემბერი. წალენჯიხის რაიონი. სოფელი ფოცხო-ეწერი. სასტუმრო "ენგურჰესის" საკონფერენციო დარბაზი მალე ივსება. ჰაინრიჰ ბიოლის ფონდი დევნილებისთვის ადამიანის უფლებების თემაზე დისკუსიას მართავს.

გასულ კვირას აფხაზეთმა უკანასკნელ გზაზე გააცილა თავისი პრეზიდენტი. სერგეი ბაღაფში 29 მაისს, მოსკოვში, ფილტვზე გაკეთებული რთული ოპერაციის შემდეგ გარდაიცვალა. 2 ივნისს სამგლოვიარო ცერემონიალს ათიათასობით ადამიანი დაესწრო. მათ შორის იყო რუსეთის პრეზიდენტი ვლადიმირ პუტინიც. აფხაზეთის მეორე პრეზიდენტი ოჩამჩირის რაიონში, მშობლიურ სოფელ ჯგერდაში დაკრძალეს.

შამბა – კრემლის არჩევანი აფხაზეთის საპრეზიდენტო არჩევნებზე მოსკოვს არა მარტო სხვა ტაქტიკის, არამედ პრინციპულად ახალი მიდგომის არჩევა მოუწევს.

ნოემბერში სამხრეთ ოსეთში საპრეზიდენტო არჩევნებია, თუმცა დღემდე ბუნდოვანია იმ პოლიტიკოსთა ვინაობა, რომლებიც პრეზიდენტის სავარძლისთვის იბრძოლებენ. სამხრეთ ოსეთის პრეზიდენტს, ედუარდ კოკოითს, კონსტიტუციის თანახმად, მესამე ვადითკენჭისყრის უფლება არ აქვს.   

აფხაზეთის საპრეზიდენტო კანდიდატებმა ხელი მოაწერეს ქარტიას „სამართლიანი არჩევნებისთვის“ და წესების დაცვით თამაშის პირობა დადეს, რათა 2004 წლის არჩევნების მსგავსი სიტუაცია აღარ განმეორდეს. უკვე დღეს წინასაარჩევნო ბრძოლა სრული ტემპით მიმდინარეობს. ერთ-ერთ კანდიდატს – სერგეი შამბას – რამდენიმე ათეულმა გავლენიანმა პირმა გამოუცხადა მხარდაჭერა. ყველაფერი სამართლიანად მოხდა. ამ შეხვედრაზე შავ პიარს ადგილი არ ჰქონია.

აპრილში ოფიციალური სოხუმი ძალიან აქტიური იყო. პრეზიდენტი ბაღაფში თურქეთში ჩავიდა, სოხუმს ისრაელის მთავრობასთან დაახლოებული ისრაელელი ბიზნესმენები სტუმრობდნენ, მანამდე კი აფხაზეთში წარმომადგებლობითი გერმანული დელეგაცია ჩამოვიდა, რომლის შემადგენლობაში გერმანიის ზოგიერთი მიწის მინისტრებიც კი იყვნენ. ამ ვიზიტების შემდეგ ზოგიერთმა ექსპერტმა თქვა, რომ სოხუმმა სხვა, არარუსულ სამყაროში ფანჯრის გაჭრა დაიწყო.

მოსკოვის საპატრიარქო ახალი ათონის მონასტერში ახალი წინამძღვრის დანიშვნას ცდილობს. აფხაზეთში მიიჩნევენ, რომ მეზობელი ქვეყნიდან აფხაზეთის ეკლესიაში მსგავსი ჩარევა აფხაზური დამოუკიდებლობისთვის კიდევ ერთი სერიოზული გამოცდაა.

კრემლი გაგრას ითხოვს?  –  რუსეთ-აფხაზეთის საზღვრის დემარკაციის პროცესში სახიფათო ნაღმები იმალება.

მიუხედავად იმისა, რომ თებერვალში აფხაზეთში გამართულ ადგილობრივი თვითმართველობის არჩევნებში გამარჯვება მმართველმა პარტიამ "ერთიანმა აფხაზეთმა" მოიპოვა, ადგილობრივი ექსპერტები აფხაზური ოპოზიციის გაძლიერებაზე საუბრობენ.

1996 წლიდან აფხაზეთი დსთ-ს მიერ დაკისრებული ეკონომიკური ბლოკადის პირობებში ცხოვრობს. მიუხედავად იმისა, რომ 2000 წლიდან რუსეთმა, ფაქტობრივად, ეკონომიკური სანქციების უგულებელყოფა დაიწყო, აფხაზეთთან საზღვაო ვაჭრობას მაინც ვერ ახერხებდა. დაბრკოლება საქართველოს სანაპირო დაცვა იყო.

სოხუმში გამალებული მშენებლობაა – გზებზე ახალი საფარი და ძვირადღირებული ავტომობილები; სახლებში – რემონტი და ახალი ავეჯი. დღევანდელი აფხაზეთი ვერ შეედრება ბლოკადისა და ნგრევის იმ პერიოდს, როცა ხალხს საღამოობით გაუნათებელ ქუჩებში გასვლის ეშინოდა, სახლებში სახურავიდან წყალი ჟონავდა, გზები დანგრეული იყო და ლუკმა-პურის შოვნა მხოლოდ რუსეთის საზღვარზე მანდარინების გაყიდვით იყო შესაძლებელი.

მოსკოვში ბოლო ვიზიტისას ერთ-ერთი რუსული გამოცემისათვის მიცემულ ინტერვიუში აფხაზეთის პრეზიდენტმა სერგეი ბაღაფშმა მოულოდნელი განცხადება გააკეთა: “ჩემთვის მოსკოვი იყო დედაქალაქი და დედაქალაქადვე არჩება ისევე, როგორც რუსეთი – ჩვენს დიდ და ძლევამოსილ სახელმწიფოდ.”ეს სიტყვები თუნდაც ცნობილ აფხაზ მწერალს, მხატვარს ან მომღერალს რომ ეთქვა, სავარაუდოდ, ცოტა ვინმე თუ მიაქცევდა ყურადღებას.

აფხაზეთში იმედი აქვთ, რომ თურქეთი მათთვის ახალი იმიგრანტების წყარო გახდება, რაც რესპუბლიკაში დემოგრაფიულ ბალანსს ეთნიკური აფხაზების სასარგებლოდ შეცვლის. აფხაზეთის მოსახლეობა დღეს მხოლოდ 250 ათასს შეადგენს, მათგან ეთნიკური აფხაზი მხოლოდ 100 ათასია.

ჩრდილოეთ და სამხრეთ ოსეთში ეთნიკური ოსები ცხოვრობენ, რომლებიც საუბრობენ ერთი ენის განსხვავებულ დიალექტებზე. მათ შორის ხშირია ნათესაური კავშირები.

საგანგებოდ რუსი ჟურნალისტებისთვის  მოწყობილ პრესკონფერენციაზე პრეზიდენტმა სერგეი ბაღაფშმა იმ გადაწყვეტილების შესახებ ისაუბრა, რომელიც აფხაზეთში საკუთარი ტრანსპორტით ჩასულ რუს მოქალაქეებზე გავრცელდება. ნაბრძანებია მათი არშემჩნევა.

აფხაზეთის შინაგან საქმეთა მინისტრის თანამდებობაზე სამთვიანი მოღვაწეობის განმავლობაში ლეონიდ ძიაპშბა უბრალო ჩინოვნიკიდან გავლენიან პოლიტიკურ ფიგურად იქცა, რომელსაც პოსტ-ბაღაფშურ ეპოქაზე გავლენის მოხდენა შეუძლია.

რუსულ-აფხაზური ურთიერთობები ეტაპობრივად უარესდება, დაახლოებით ისე, როგორც ეს მოსკოვსა და მინსკს შორის ხდებოდა.

ამ დღეებში თბილისში ქორწილი გაიმართა, რომელმაც მთავრობისა და  მედიის ძალისხმევის შედეგად, სიმბოლური დატვირთვა შეიძინა. აფხაზი პატარძალი და ქართველი სიძე - ამ შთამბეჭდავი მისტერიის ავტორების აზრით, ეს წყვილი ზედმიწევნით განასახიერებდა ერთიანობისა და ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენის პათოსსა და აზრს. ყოველ შემთხვევაში, სწორედ ასეთი შთაბეჭდილება შეექმნებათ მათ, ვინც ამ ქორწილის შესახებ სიუჟეტს „რუსთავი 2“-ზე უყურა.

"გალის რაიონი აფხაზეთის ტერიტორიაა, იქ ჩვენი მოქალაქეები ცხოვრობენ და ვალდებულნი ვართ, მათ ცხოვრების ნორმალური პირობები შევუქმნათ და მათი უსაფრთხოება დავიცვათ", -  განაცხადა აფხაზეთის დე ფაქტო რესპუბლიკის პრეზიდენტმა სერგეი ბაღაფშმა საგანგებოდ მოწვეულ უშიშროების საბჭოს სხდომაზე.

ტურისტების ნაკადი, რომელსაც ასე ელოდნენ, აფხაზეთში ჯერ არ ჩანს. ტურიზმის დეპარტამენტში ამბობენ, რომ ხალხს უბრალოდ ფეხბურთის მსოფლიო ჩემპიონატის სახლში ყურება ურჩევნია და როგორც კი მუნდიალი დასრულდება, აფხაზეთის სანაპიროებს ათასობით ადამიანი მოაშურებს. აქ ძალიან უნდათ, რომ 2007 წლის რეკორდი განმეორდეს, როცა აფხაზეთში თითქმის მილიონმა ადამიანმა დაისვენა.

აფხაზეთის პრეზიდენტი სერგეი ბაღაფში მოსახლეობას სენსაციურ დაპირებას აძლევს. მისი თქმით, ძალიან მალე იგი რესპუბლიკაში კორუფციას დაამარცხებს.

ქართველი რეჟისორის მამუკა ყუფარაძის ფილმი “ნების უქონლობა” მთავარ თემად იქცა აფხაზეთის შიდა პოლიტიკურ ცხოვრებაში. ამ ფილმის განხილვა იმ დარბაზის ფარგლებსაც გაცდა, სადაც მისი ჩვენება შედგა, და  იმ არხსაც, რომელზეც მისი ტრანსლირება მოხდა. წელიწადზე მეტი ხნის წინათ საქართველოში გადაღებული ეს ფილმი დღეს აფხაზეთში მასობრივი პოლიტიკური ისტერიის საბაბი გახდა.

ივლისის დასაწყისში სამხრეთ ოსეთის მმართველი პარტიის “ედინსტვოს” მეშვიდე ყრილობა ჩატარდა. სახელისუფლო პარტიის წარმომადგენელთა განცხადებით, ყრილობა ისტორიული იყო, რადგან დაიწყო სამხრეთი ოსეთის უახლესი ისტორიის მეორე ეტაპი. “რუსეთის ფედერაციის მიერ რესპუბლიკის დამოუკიდებლობის აღიარებით დაიწყო - მშვიდობიანი, აღმშენებლობისა და შრომის ეტაპი ჭეშმარიტად დემოკრატიული ქვეყნის ასაშენებლად”, - ითქვა ყრილობაზე.

რუსეთის მიერ აფხაზეთის დამოუკიდებელ სახელმწიფოდ აღიარების შემდეგ ქვეყნის დღის წესრიგში მთელი რიგი საკითხები დადგა, რომლებიც ქვეყანამ ეტაპობრივად უნდა გადაწყვიტოს.

უკვე თითქმის თვეა, სამხრეთ ოსეთში ერთ-ერთ მთავარ თემად რჩება ცოტა ხნის წინ ჰოლანდიაში გამართული ქართულ-ოსური სამოქალაქო ფორუმი და მასზე მიღებული მიმართვა ჟენევის დისკუსიების მონაწილეებისადმი. 2008 წლის ომის შემდეგ ჟენევის დისკუსიები მოლაპარაკებათა  ერთადერთ სივრცეს წარმოადგენს, სადაც ერთმანეთს ხვდებიან საქართველოს, სამხრეთი ოსეთისა და აფხაზეთის ხელისუფლებისა და ასევე საერთაშორისო ორგანიზაციების წარმომადგენლები.

17 წლის წინ, მიუხედავად ქართულ-აფხაზურ ომში გამარჯვებისა, აფხაზ ექსპერტთა მცირე ნაწილი თუ  ვარაუდობდა,  რომ მომავალი ჰქონდა ამ ახლად ჩამოყალიბებულ ცნობიერებას, რომელსაც აფხაზეთის რესპუბლიკა ერქვა.

წარმოუდგენელია იმის გაფიქრება, რომ ამ სახლში ვინმე ცხოვრობს. სახლის კედლებში იმხელა ხვრელებია, ფანჯრები გეგონება. დღის შუქი მთელ სახლში აღწევს.

სოხუმის ხელისუფლება არ გამორიცხავს, რომ უახლოეს მომავალში აფხაზეთის აღიარების მომხრე ქვეყნების რიცხვს ბოლივია და ეკვადორი შეემატოს.

რუსული ოპოზიციის მიერ გამოცხადებული “რისხვის დღე”, როდესაც მთელი ქვეყნის მასშტაბით საპროტესტო გამოსვლები იგეგმებოდა, კოკოითის ოპოზიციისთვისაც ერთგვარ რუბიკონად უნდა ქცეულიყო. ოპოზიცია ცხინვალში ფართომასშტაბიანი მიტინგის გამართვას გეგმავდა და ამბობდა, რომ ეს დღე კოკოითის დასასრულის დასაწყისი უნდა გამხდარიყო. მანამდე ოპოზიცია მხოლოდ მოსკოვსა და ვლადიკავკაზში ახერხებდა მიტინგების გამართვას. თუმცა, როგორც იტყვიან, ისე არ წვიმს, როგორც ქუხს.

პრემიერ-მინისტრმა შამბამ ერთ-ერთ პრესკონფერენციაზე ჟურნალისტების წინაშე დადებული პირობა შეასრულა. ამიერიდან დამოუკიდებელი საინფორმაციო საშუალებების წარმომადგენლებს ნებას დართავენ, მთავრობის სხდომებს დაესწრონ.

ცხინვალში დაკავებული ოპოზიციური გაზეთის რედაქტორი ფატიმა მარგიევა კოკოითის პირადი პატიმარია.

ახალგაზრდა ქალი თვალმოუშორებლად შესცქეროდა ტელევიზორს. ტკივილამდე ნაცნობი სურათი მეორდებოდა. ქართული ტანკები. სააკაშვილი. სიტყვები: ინტერვენცია, ოკუპაცია, რუსები, ცხინვალი, თბილისი…

(დასრულებული პროექტი) პროექტი "სამხრეთ კავკასიის ხმები" წარმოადგენს ჟურნალ ლიბერალთან თანამშრომლობას. სტატიები, რომლებსაც წერდნენ ჟურნალისტები აფხაზეთიდან, სამხრეთ ოსეთიდან, სომხეთიდან, აზერბაიჯანიდან და საქართველოდან ქვეყნდებოდა ჟურნალის ბეჭდურ და ინტერნეტ გამოცემაში.

სოხუმის დაცემიდან 20 წლის თავზე ჰაინრიჰ ბიოლის ფონდმა საზოგადოებას კონფლიქტების თემაზე კიდევ ერთი დისკუსია შესთავაზა.

აფხაზეთის ომის დასრულებიდან 20 წლის შემდეგ, კონფლიქტები ის თემაა, რომლითაც ჰინრიჰ ბიოლის ფონდის სამხრეთ კვკასიის რეგიონულმა ბიურომ დებატების მორიგი სერია გახსნა ქუთაისში.

ჰაინრიჰ ბიოლის ფონდის მიერ ბათუმში ორგანიზებული საჯარო დისკუსია ამჯერად საქართველოში არსებულ კონფლიქტების თემას მიეძღვნა.

როგორია ახალი პოლიტიკური რეალობა და რას გულისხმობს კონფლიქტების მშვიდობიანი ტრანსფორმაცია? რა არის ის უმთავრესი პრობლემები, რომელიც ახლავს ჟენევის პროცესს? რატომ არის ჟენევის მოლაპარაკებები მნიშვნელოვანი?

რა უშლის ხელს კონფლიქტების დარეგულირებას სამხრეთ კავკასიაში, მით უმეტეს, თუ აქ არ დგას „ეთნიკური შეუთავსებლობის“ ფუნდამენტური პრობლემა, როგორც ამბობს თომას დე ვაალი, კარნეგის ფონდის უფროსი მეცნიერ-თანამშრომელი, თუ კონფლიქტში ჩართულ ხალხს ერთმანეთის საწინააღმდეგო არაფერი აქვს და ეს ცნებაც საფუძველს არის მოკლებული.

"გილოცავთ დღევანდელ დღეს. გმადლობთ, რომ გვინახულეთ, წყალტუბოელი დევნილები არავის ახსოვს. შემიძლია მხოლოდ ჩემი ლექსი გაჩუქოთ". - დისკუსიის დასრულების შემდეგ ხანშიშესული მამაკაცი მიახლოვდება და დაკეცილ ბარათს მორიდებით მაწვდის. როინ ფანგანს შარშან გამართულ დისკუსიებზეც შევხვედრივართ. ის სანატორიუმ "აია"-ში ცხოვრობს, ობოლ შვილიშვილს ზრდის. სანატორიუმ "შახტიორ"-ში ჩვენს მოსასმენად მოვიდა. დარბაზში სხვებიც არიან, ვინც ადრეც დასწრებია ჰაინრიჰ ბიოლის ფონდის ორგანიზებულ დისკუსიებს.

დევნილთა ინტეგრაციის საკითხებზე მსჯელობა საქართველოში არაერთგვაროვანი დამოკიდებულებით ხასიათდება – თავად დევნილები ხშირად ინტეგრაციას განიხილავენ როგორც დაბრუნების ხელისშემლელ ფაქტორს და ნაკლებად მიიჩნევენ ამ პროცესს მათთვის, თუ ზოგადად სოციალურ ცხოვრებაში მიმდინარე დადებით ცვლილებად.

ქვეყნაში იძულებით გადაადგილებული პირების ინტეგრაციის საკითხი, დღემდე აქტუალური პრობლემაა. ინტეგრაციის არარსებობას განიცდიან როგორც აფხაზეთში და სამაჩაბლოში დაბადებული ჩვენი ქვეყნის მოქალაქეები, ასევე ის ადამიანები, რომლებიც უკვე დევნილობაში დაიბადნენ.

მიუხედავად იმისა, რომ აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის ეთნიკური კონფლიქტებიდან თითქმის ოცი წელი გავიდა, იძულებით გადაადგილება კვლავაც მძიმე მემკვიდრეობად რჩება ქვეყანაში მცხოვრები 246 000 დევნილისათვის.

ჰაინრიჰ ბიოლის ფონდის ორგანიზებით ზუგდიდში დევნილი საზოგადოებისთვის გამართული დისკუსია ამჯერადაც გამორჩეულად ნაყოფიერი იყო. საჯარო დისკუსიის თემა განათლების ხელმისაწვდომობა, განათლების სფეროში მიმდინარე რეფორმა იყო.

როგორც ცნობილია, 2010 წლის 11 ოქტომბერს საქართველოს მთავრობამ რუსეთის ფედერაციის ჩრდილოეთ კავკასიის რეგიონის მოსახლეობისათვის უვიზო რეჟიმი დააწესა.

ჰაინრიჰ ბიოლის ფონდის სამხრეთ კავკასიის რეგიონალურმა ბიურომ და ევროპის სახლმა მოაწყო ფოტოგრაფ უვე შობერის ნამუშევრების გამოფენა სახელწოდებით: “Nachklang: საქართველო ომიდან ერთი წლის შემდეგ“.

2010 წლის 16 ივნისს, ჰაინრიჰ ბიოლის ფონდმა გამართა დებატი, რომელიც მიეძღვნა ქართულ-აფხაზური ახალგაზრდული დიალოგის პერსპექტივებსა და გამოწვევებს.

რას წარმოადგენს ქართულ-რუსული ურთიერთობების დინამიკა უკანასკნელი წლების განმავლობაში? რასთან გვქონდა საქმე 2008 წლის აგვისტოში? რამ გამოიწვია ურთიერთობის დაძაბვა ამ ორ ქვეყანას შორის? როგორია ვითარება დღეს და რა პერსპექტივები ინიშნება სამომავლოდ?

სად არის დღეს საქართველოს ადგილი, როგორია ომის შედეგები, რა მიმართულებით შეიძლება განვითარდეს ქვეყანა, როგორია მისი პერსპექტივა ევროატლანტიკურ ალიანსთან მიმართებაში?